Stres – co warto o nim wiedzieć?
Stresu doświadcza każdy z nas w codziennym życiu. Tak naprawdę nie ma sposobu, aby go uniknąć, to oznacza, że skoro czytasz ten tekst to radzisz sobie z pewnym jego poziomem. I być może poszukujesz sposobu jak radzić sobie lepiej. Stres sam w sobie nie jest destrukcyjny, więc przeciwnie. Pewien jego poziom pomaga radzić sobie z codziennymi wyzwaniami, dostarcza energii do działania, podtrzymuje naszą aktywność.
Stres – jako problem
Stres staje się problemem w sytuacji kiedy nie potrafimy sobie z nim poradzić. Kiedy trudna sytuacja i poziom napięcia przekracza nasze możliwości radzenia sobie. Dzieje się to np. wtedy gdy trudna do rozwiązania sytuacja trwa zbyt długo, a my stosujemy niewłaściwe do sytuacji strategie radzenia sobie ze stresem.
W jaki sposób reagujesz na stres?
W literaturze opisywane są trzy style radzenia sobie ze stresem: zadaniowy, emocjonalny, unikowy. Wszyscy w różnych sytuacjach możemy stosować każdy z tych sposobów. Prawdopodobnie jednak mamy jeden dominujący styl radzenia sobie ze stresem, który stosujemy częściej. Ważna kwestia: na ile Twój sposób reagowania jest dostosowany do danej sytuacji? To w porządku, kiedy potrzebujesz odreagować i pozwalasz sobie na emocje. To także jest w porządku kiedy na jakiś czas zostawiasz trudną sprawę, żeby zająć się czymś innym i odpocząć. Ale czy potrafisz wrócić do nieprzyjemnej sprawy, żeby znaleźć rozwiązanie, wtedy kiedy to jest możliwe?
Czy masz wpływ?
W radzeniu sobie ze stresem niezwykle istotne jest zauważenie swojego wpływu na sytuację i podjęcie działań, które są możliwe, w celu zmiany samej sytuacji. Jeśli reagujesz unikowo lub emocjonalnie pozbywasz się stresu na chwilę, odreagowujesz, ale sytuacja, która generuje napięcie nadal istnieje. Wyobraźmy sobie sytuację, że stresuje cię np. Zachowanie innej osoby. Wyobraźmy sobie teraz że radzisz sobie z tym w sposób emocjonalny np. dzwonisz do kogoś, aby się wygadać, ponarzekać. Obniżasz w ten sposób trochę swoje napięcie, ale to nie zmienia sytuacji, źródło stresu nadal jest aktywne. Możesz też próbować unikać trudnych sytuacji – unikać spotkań, rozmów, odbierania telefonów itp. Efekt jednak będzie podobny – na chwilę problemu nie będzie widać, ale sytuacja, która go generuje nie zostanie rozwiązania, a może ulec zaostrzeniu.
Warto sprawdzić: jakie są rozwiązania, na co masz wpływ, a na co nie, co jest możliwe w danej sytuacji. W sytuacji problemu, który jest możliwy do rozwiązania, stresora, który jest możliwy do usunięcia umiejętność zadaniowego reagowania jest bardzo istotna. Skupienie na zadaniach pozwala szybciej znaleźć i wyeliminować źródło problemu.
Stres – kiedy nie można wyeliminować źródła
Nie każdą sytuację da się potraktować zadaniowo, znaleźć rozwiązanie, wyeliminować problem. Bywa tak, że wiemy, że sytuacja będzie trwać jakiś czas i nie mamy na to wpływu. Czasem z bycia w danej sytuacji czerpiemy określone korzyści, z których trudno zrezygnować w danej chwili. Nie ma jednoznacznie dobrych, szybkich rozwiązań. W takiej sytuacji to, co można zrobić to pomyśleć w jaki sposób ograniczyć negatywne skutki zdarzenia czy pozostawania w trudnej sytuacji. W przypadku długotrwałego stresu istotne będzie rozłożenie sił, nauczenie się gospodarować energią w taki sposób, aby przetrwać. Niezwykle ważna jest też umiejętność uzupełniania zasobów i odreagowywania pomimo tego, ze stresor cały czas działa, a także ograniczania jego działania i unikania, wtedy kiedy jest to możliwe.
Stres a poszukiwanie stymulacji
Stresu doświadcza każdy, nie da się go uniknąć, więc może potraktować stresującą sytuację jako wyzwanie? W teorii super pomysł, w praktyce nie zawsze działa. I wszystko ma jakieś granice. Pytanie na ile rzeczywiście potrzebujesz wrażeń, a na ile jest tak, że po prostu zaprzeczasz, próbujesz w ten sposób poradzić sobie z napięciem, odwrócić uwagę, odciąć od przykrych emocji? Takie działanie może wcale nie być korzystne. W takim przypadku działanie jest zadaniowe, ale nie mając kontaktu z emocjami, nie mamy kontaktu ze sobą. W związku z tym, prawdopodobnie realizujemy nie swój plan. Czasem organizm w takich sytuacjach wysyła inne sygnały, które początkowo wydają się być problemem medycznym, przypominają np. problemy kardiologiczne, dermatologiczne, neurologiczne, mogą pojawiać się różnego rodzaju bóle mięśni, bóle głowy, zaburzenia widzenia, problemy ze snem itp.
Chcesz lepiej sobie radzić ze stresem – zatrzymaj się
Gdy czujesz, że to, co się dzieje przekracza twoje obecne możliwości radzenia sobie: doświadczasz bezradności, lęku, poczucia przytłoczenia zatrzymaj się na chwilę. Działanie w zbyt dużym stresie przypomina wywarzanie otwartych drzwi. Aby pójść dalej potrzebujesz dać sobie odrobinę czasu, skoncentrować się na chwili obecnej, na sobie, swoim wnętrzu, pomyśleć o swoich potrzebach. Pozwól sobie odpocząć.
Chcesz lepiej sobie radzić ze stresem – naucz się relaksować
Ważne jest znalezienie odpowiednich dla siebie sposobów reagowania na stres. Aby było to możliwe warto przyjrzeć się swoim potrzebom i emocjom. Czasem może być ważne zrozumienie swoich przekonań i tego jaki wpływ mają na nasze życie, umiejętność odpoczywania, relaksowania się. Osoba, która ma przekonanie, że odpoczywanie jest złe. To „złe” może oznaczać powiązane z lenistwem, utrudniające osiąganie celów itp. Takie przekonanie może wywoływać poczucie winy w sytuacji korzystania z odpoczynku. Blokuje możliwość dbania o siebie, poświęcania czasu na odpoczynek,
Chcesz lepiej sobie radzić ze stresem – odżywiaj się lepiej
Ważnym elementem radzenia sobie jest dbanie o siebie, a także dbanie o właściwe odżywianie. W sytuacji stresu często sięgamy po jedzenie łatwe do zjedzenia i kaloryczne. Odżywianie się przetworzonymi i dosładzanymi produktami nie jest jednak dobrym rozwiązaniem. Cukier podnosi nastrój na krótką chwilę. Później zadziała insulina i wtedy poziom cukru zacznie spadać. Nastrój też się obniży kiedy poczujemy się głodni i rozdrażnieni.
Chcesz lepiej sobie radzić ze stresem – skorzystaj ze wsparcia
Kolejny sposób po który możesz sięgnąć to wsparcie. Po pierwsze może być to wsparcie otoczenia – rodziny, partnera, znajomych. Czasem wystarczy chwila rozmowy, spotkanie przy kawie, inna wspólna aktywność. Takie wsparcie będzie adekwatne jeśli potrzebujemy poczuć po prostu czyjąś obecność, porozmawiać. Bliscy i znajomi nie są jednak od rozwiązywania problemów, mogą nie chcieć być w roli pomagacza. Czasem, aby rozwiązać problem stresu potrzebne jest lepsze zrozumienie siebie, swoich emocji i sytuacji, w której się znajdujemy.
W takim przypadku można zwrócić się po wsparcie do specjalisty, skorzystać z pomocy psychologa, psychoterapeuty.
Jeśli potrzebujesz przyjrzeć się swoim potrzebom, zrozumieć swoje emocje, nauczyć technik radzenia sobie ze stresem, potrzebujesz wsparcia psychologa. Zapraszam do kontaktu.
Jedna odpowiedź
Świetne porady. Doceniam takie praktyczne podejście 🙂